Όργωμα -σπορά.

Τα παλιά χρόνια, η σπορά άρχιζε στα τέλη του Σεπτέμβρη και τελείωνε το Δεκέμβρη. Στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Σταυρού, οι γεωργοί πήγαιναν στην εκκλησία λίγο σπόρο να τον ευλογήσει ο παπάς. Μετά τον έπαιρναν και τον ανακάτευαν με τον υπόλοιπο σπόρο, για να έχουν καλή σοδειά. Άλλοι κρατούσαν αγιασμό και ράντιζαν το σπόρο για να πάρει ευλογία. Όταν άρχιζαν οι πρώτες βροχές και μαλάκωνε το χώμα οι γεωργοί άρχιζαν το όργωμα του χωραφιού. Τότε δεν είχαν μηχανές και χρησιμοποιούσαν ζώα για να τους βοηθούν στο όργωμα. Το αλέτρι ήταν ξύλινο και το έδεναν συνήθως σε δυο άλογα ή σε δυο βόδια. Στο όργωμα πρόσεχαν να πατάει το ένα ζώο μέσα στο διπλανό αυλάκι, για να γίνεται  ίσιο το όργωμα. Αφού τελείωνε το όργωμα, έριχναν το σπόρο με το χέρι. Το σπόρο τον είχαν μέσα σε ένα «δισάκι» ( διπλό σάκο), που στη μέση είχε ένα άνοιγμα, για να το κρεμάνε στο λαιμό. Δηλαδή, είχαν ένα σάκο μπροστά και έναν πίσω. Όταν άδειαζε λίγο ο μπροστινός σάκος, έφερναν μπροστά τους τον πισινό σάκο, για να μην κουράζονται από το μεγαλύτερο βάρος του. Αυτό συνεχιζόταν μέχρι να αδειάσουν οι σάκοι, οπότε τους ξαναγέμιζαν. Αφού τελείωνε η σπορά, για να σκεπαστεί ο σπόρος με χώμα, έκοβαν ένα μεγάλο κλωνάρι δέντρου και το σβάρνιζαν στο χωράφι. Αργότερα χρησιμοποιούσαν ξύλινες σβάρνες και τα τελευταία χρόνια σιδερένιες. Μπορούσαν να σπείρουν 2 – 3 στρέμματα την ημέρα.

Σε περιόδους μεγάλης ξηρασίας, μην μπορώντας να κάνουν κάτι άλλο, απευθύνονταν στον ιερέα του χωριού να κάνει λιτανεία. Έπαιρναν τα εικονίσματα και τα λάβαρα από την εκκλησία και πήγαιναν στα χωράφια. Εκεί ο ιερέας διάβαζε ευχές και όλοι μαζί παρακαλούσαν το Θεό να βρέξει.

Σήμερα, οι μηχανές αντικατέστησαν τη χειρωνακτική εργασία των γεωργών. Οι γεωργοί ενθουσιάστηκαν με τις δυνατότητές του και τους φαίνονταν  πολύ περίεργο πώς το μηχάνημα αυτό  είχε τη δύναμη πολλών ζώων. Από 2-3 στρέμματα που έσπερναν την ημέρα παλιότερα, τώρα πιο ξεκούραστα σπέρνουν  30-40. Σήμερα  δε χάνουν χρόνο στις μετακινήσεις τους και το βράδυ γυρίζουν στα σπίτια τους. Νέες ποικιλίες σιταριού τους δίνουν περισσότερο καρπό και τα λιπάσματα βοηθούν θεαματικά στην ανάπτυξη των σιτηρών. Με τα φυτοφάρμακα καταπολεμούν τις διάφορες ασθένειες και τα ζιζάνια. Νωρίς το φθινόπωρο οι γεωργοί καίνε τις καλαμιές, που έχουν μείνει στα χωράφια για να καταστραφούν τα ζιζάνια και μόλις πιάσουν οι πρώτες βροχές αρχίζει το όργωμα, που γίνεται και αυτό με τα τρακτέρ. Στη συνέχεια με ειδικά μηχανήματα που τοποθετούν στο τρακτέρ  σπάζουν τους σβόλους που γίνονται με το όργωμα. Με τη σπαρτική μηχανή ρίχνουν το σπόρο  μαζί με λίπασμα.  Η διαδικασία της σποράς διαρκεί μέχρι τα Χριστούγεννα.

Έτσι μαζί με τα παιδιά μιλήσαμε για το όργωμα και τη σπορά  και αφού πρώτα είδαμε σχετικές εικόνες ,βίντεο  και πίνακες ζωγραφικής σπουδαίων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων  , θελήσαμε κι εμείς να σπείρουμε τα δικά μας γλαστράκια με τους σπόρους μας (κυρίως φακές και φασόλια ) ,να δούμε την ανάπτυξη των φυτών και τι χρειάζονται για να μεγαλώσουν ,να κάνουμε φωτοσύνθεση στην αυλή του σχολείου κ.α . Γνωρίσαμε ακόμα διάφορους σπόρους ,  τα μέρη των φυτών ,παίξαμε με λέξεις ,κόψαμε και κολλήσαμε τα στάδια ανάπτυξης των φυτών μετρήσαμε και τοποθετήσαμε σε χαρτόνι φασόλια  και τραγουδήσαμε πολλές φορές το  γνωστό τραγουδάκι ''ο γεωργός πάει στον αγρό ... ''

                                       Τώρα ήρθε η ώρα να σπείρουμε...

                                               Να ποτίσουμε ...

                             

 Όταν φύτρωσαν οι σπόροι ,συγκρίναμε τα φυτά μας και είδαμε ότι κάποια έγιναν ψηλά και πυκνά ,ενώ κάποια άλλα δεν αναπτύχθηκαν αρκετά ,με αποτέλεσμα να γίνουν πιο κοντά και λιγότερο πυκνά  ή δεν αναπτύχθηκαν σχεδόν καθόλου. Αυτή η ανομοιομορφία όμως μας έδωσε την κατάλληλη  αφορμή ,να κάνουμε συγκρίσεις ,μετρήσεις ,υποθέσεις, ερωτήσεις  και να καταλήξουμε σε ωραία συμπεράσματα ,όπως το φυτό της Ασπασίας και του Δανιήλ  έγινε πιο μικρό από το φυτό του Στέφανου ,επειδή δεν ποτίστηκε ίσως αρκετά ή είχε παραπάνω από την κανονική υγρασία  ,δεν ήταν καλή η ποιότητα του σπόρου ή του χώματος ,δεν έγινε η σωστή φωτοσύνθεση κ.α.

 Εδώ σκεπάσαμε από την αρχή ένα γλαστράκι και δεν το βγάλαμε ποτέ στην αυλή . Τότε  είδαμε ότι δεν φύτρωσε καθόλου ,αν και το ποτίζαμε όπως όλα  τα άλλα.Αντίθετα στο σκοτάδι που ήταν μαραινόταν και δεν ήθελε να αναπτυχθεί.

 Τα υπόλοιπα όμως που έβλεπαν το φως του ήλιου ,μεγάλωναν και αναπτύσσονταν διαρκώς.

                         Η αγάπη και το χάδι μας ,επίσης απαραίτητα για την ανάπτυξη των φυτών .